„Hamlet” Stanisława Wyspiańskiego spektakl

  • realizacja tv
  • realizacja dźwięku
  • Wacław Pilkowski
    Marcin Ejsmund
obsada
  • czas trwania
  • 1 h 3 min

„Hamlet” Stanisława Wyspiańskiego, wyprodukowany wspólnie przez Teatr Narodowy, Telewizję Polską i Państwowe Wydawnictwo Audiowizualne, jest ostatnim zrealizowanym zapisem spektaklu JG. Jan Englert, który odpowiadał za reżyserię telewizyjną przedstawienia, nie dokonał żadnych znaczących skrótów w stosunku do scenicznego pierwowzoru. Rejestracja spektaklu odbyła się w jego oryginalnej przestrzeni, czyli w Sali Bogusławskiego.

Englert rzadko korzystał z dalekich planów. Najczęściej konstruował filmową narrację dzięki zbliżeniom, przez co w niewielu tylko momentach można było zobaczyć całą przestrzeń sceny i wszystkie umieszczone w niej obiekty scenograficzne. W efekcie trudno uznać wersję telewizyjną za reprezentatywny zapis dokumentowanego spektaklu. Dwa porządki: historyczny i literacki, które w oryginalnym przedstawieniu funkcjonowały na jednej płaszczyźnie i swobodnie się przenikały, poprzez montaż sekwencji traciły niekiedy tę płynność. Inne medium rysowało między nimi granice ostrzejsze aniżeli sceniczny esej JG, prezentowany na żywo w Teatrze Narodowym.

Mimo to autorom telewizyjnej wersji udało się zachować inne aspekty oryginalnego przedstawienia. Wyspiański-Hamlet, najczęściej filmowany – zgodnie z założeniami JG – stał się ośrodkiem akcji, postacią, która może kształtować sceniczną rzeczywistość wokół siebie. Telewizyjna rejestracja oddała także płynne operowanie przez JG rytmami i konwencjami: od minorowych, poważnych monologów Wyspiańskiego o istocie teatru do komicznych i ironicznych portretów młodopolskich aktorów.

Polifoniczna forma teatralnego eseju, jaką JG trafnie odnalazł dla dynamicznego w szybko zmieniających się ideach studium Wyspiańskiego, okazała się niemożliwa do przetransponowania w pełni na telewizyjne medium. Zapis Telewizji Polskiej dosyć sprawnie jednak przełożył podstawowe założenia reżysera, które opierały się na dwóch tematycznych, jednocześnie występujących dominantach. Pierwszą z nich był proces tworzenia – rozmowa Wyspiańskiego z dramatem Shakespeare’a i projektowanie własnej wizji „Hamleta”, drugą zaś – inscenizacja odchodzenia i śmierci. / mz