• według
• Parawany / Jean Genet
• miejsce premiery
• Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza (Warszawa)
• data premiery
• 1982/12/19

• reżyseria
• Jerzy Grzegorzewski
• scenografia
• Jerzy Grzegorzewski
• współpraca kostiumologiczna
• Anna Suchodolska
  Aleksandra Laska-Wołek
• nakrycia głowy
• Zofia Hejne-Bregulla
• muzyka
• Stanisław Radwan

• asystenci reżysera
• Stanisław Goc
  Mariusz Orski (PWST)
• asystent scenografa
• Elżbieta Pawłowska
• konsultacja pracy nad słowem
• Krystyna Mazur

• zagrane spektakle
• 58 spektakli do 1984/04/29

Warunkiem, jaki postawił JG, przyjmując podczas stanu wojennego funkcję dyrektora Teatru Studio, była zgoda na przygotowanie polskiej prapremiery dramatu uchodzącego za jeden z najważniejszych teatralno-politycznych manifestów XX wieku – Parawanów Jeana Geneta.

Rozpisana na dziewięćdziesięciu dziewięciu aktorów, sztuka została pomyślana jako widowisko plenerowe z wieloma planami symultanicznych akcji, dla których tło stanowił konflikt francusko-algierski. Genet oczyścił kontekst z publicystycznej doraźności, najistotniejszą rolę odgrywał problem odrzucenia obcości i nienawiści do tego, co odmienne. Wbrew swoim oczekiwaniom, JG otrzymał zgodę na realizację spektaklu, ale jego polityczny gest przeszedł bez echa.

W przedstawieniu najważniejsza zmiana dokonała się w planie, który był kluczowy dla ideologicznej wymowy tekstu. Genet zapisał w Parawanach wyraźne zróżnicowanie między Arabami i Europejczykami. JG powierzył role plantatorów i kolonizatorów tym samym aktorom, pozbawiając ich tym samym jednoznacznej, opartej na antagonizmie, tożsamości. Dwa fronty otrzymują ten sam punkt wyjścia, świat nie zostaje skonstruowany w oparciu o przedustawną hierarchię, ścierające się wektory rodzą się na bieżąco i nie są uwikłane w zastany porządek polityczny. O ile u Geneta rewolucja stanowiła niepodważalną ideę, do realizacji której droga wiedzie przez zło i nienawiść, u JG rewolucja okazała się właśnie obrazem, pozorem wolności i emanacją bezsilności.

Plastyczna wyobraźnia Geneta (tytułowe parawany są w plenerze malowanymi, ruchomymi dekoracjami, płaszczyzną umowności) ustąpiła miejsca wizji JG. Reżyser wprowadził na scenę cały repertuar charakterystycznych przedmiotów, nazwanych przez Elżbietę Baniewicz ready mades, chociaż chodziło tu raczej o rekwizyty, które są un-ready, nieporęczne, nieoswojone i niegotowe do użycia ani na co dzień, ani w ramach artystycznej instalacji. /aj